Dünyada Yaygın Olarak Kullanılan Semboller ve Şaşırtıcı Ortaya Çıkış Hikayeleri
Bu sembolleri belki de her gün görürüz ancak nereden geldiklerini pek düşünmeyiz değil mi sevgili dostlar? Düşünsek de üşeniriz, 'Amaan şimdi onunla mı uğraşıcam ya!' deriz. Bu yüzden biz üşenmedik ve bu hikayeleri sizin için derledik. İşte 10 yaygın sembol ve orijinleri:
1. Kalp Sembolü
Kalp sembolünun en eski tasvirine buzul çağının sonlarına ait Cro-Magnon (erken Homo Sapiens) çizimlerinde rastlanmıştır ancak bugünkü anlamını Orta Çağ'da kazandığı düşünülmektedir. Kimilerine göreyse bu sembol, tarihte doğum kontrol amacıyla kullanılan ve bugün nesli tükenmiş olan silphium bitkisinin tohumlarının şeklinden esinlenilmiştir. Hatta Cyrene şehir devleti tohumun sahip olduğu bu şekli basılan paraların üzerinde kullanmıştır; bu da şeklin zamanla aşk ve seksle ilişkilendirilerek yayılmasına yardımcı olmuştur.
Kimileri ise ortaya çıkışını ilahi bir hikayeye bağlayarak, bu şeklin Orta Çağ'a dayanan, Hz. İsa'nın elinde tuttuğu etrafı dikenli telle çevrili kalp sembolünden esinlenildiğini iddia etmiştir. Tarihçilere göre ise bu sembolün kullanılmaya başlanması 16. yüzyıldan çok daha eskilere dayanmaktadır.
2. Dolar Simgesi
Dünya çapında üne sahip olan bu meşhur simge ise esasen İspanyol kökenli para birimi olan 'peso'ya aittir. Bu simgenin uluslararası olarak tanınır hale gelmesini sağlayan ise Orta ve Güney Amerika'da gerçekleştirilen cevher madenciliğidir. Aynı zamanda eskiden dünya çapında çok fazla kullanılan bir para birimi olan pesoyu ifade etmek için tüccarlar 'Ps' harflerini üst üste yazmaya başladılar. 1770'lere gelindiğinde ise bu sembol artık '$' olarak gösterilmeye başlandı ve yeni kurulan ABD tarafından doların sembolü olarak benimsendi.
3. Ok İşareti
Ok işaretinin tarihi oldukça eskilere dayanmaktadır. Ortaya çıkışının ilk olarak Antik Yunan'da gerçekleştiği ve o zamanlarda ayak izini sembolize ettiği düşünülmektedir. Bunun kanıtı ise ülkemizin topraklarında yer alan antik Efes kentinde bulunmaktadır. Bir taşın üzerine oyulmuş kadın yüzü ve ayak izi tasvirinin, zamanında Efes'te bulunan yerel bir genelevin yönünü belirtmek için kullanıldığı düşünülmektedir.
Kimilerine göre ise ok işareti, Orta Çağ'a dayanan işaret eden parmak tasvirinden evrilmiştir ve 14. ve 15. yüzyıllarda popüler hale gelmiştir. Ancak bu işaretin görsel bir bilgilendirme işareti olarak yaygınlaşması ancak 18. yüzyılda gerçekleşmiştir ve bu zamanda kullanılan semboller çoğunlukla gerçek bir oka benzetilmiştir.
4. İşlem sembolleri
Toplama ve çıkarma işaretlerinin kökeni 15. yüzyıla dayanmaktadır. '+' sembolü, Latince 've' anlamına gelen 'et' kelimesinin kısaltmalarından bir tanesidir. Bu sembolü matematikte ilk kullanan kişinin 14. yüzyıl gök bilimcilerinden Nicole d’Oresme olduğu bilinse de, Avrupa'da kullanılan 'p' ve 'm' sembollerinin yerine bu sembollerin geçmesi 15. yüzyılda gerçekleşmiştir.
'-' sembolünün ise, bundan önce çıkarma işlemlerinde üzerine bir çizgi çekilerek kullanılan 'm' harfinin kısaltması olarak ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu iki sembolün tüm dünyada yaygın olarak kullanmaya başlanması ise 16. yüzyılda gerçekleşmiştir.
5. Yıldız ve Kama Sembolleri
Bugün internet ortamında yaygın olarak kullanılan yıldız sembolü ve artık çok sık rastlanmayan kama sembolü, geleneksel olarak Avrupa matbaacılığında doğum ve ölüm tarihlerini belirten dipnotlar için ve eski notasyon sisteminde sus işareti olarak kullanılmıştır. Bazı araştırmacılar bu sembollerin 5,000 yıl kadar öncesine, Sümerlere dayandığını ve kutsal semboller olarak kullanıldığını belirtmektedir. Daha güvenilir bir takım kaynaklar ise bu iki sembolün tarihi İskenderiye Kütüphanesi'ne dayandığını ve kütüphanede bulunan kitaplarda rastlandığını öne sürmüştür.
6. "Çıkış" Sembolü
Dünya genelinde iki farklı çıkış sembolü kullanılmaktadır. Bunlardan bir tanesi yaygın olarak ABD'de kullanılan, kırmızıyla yazılmış 'EXIT' kelimesi, diğeri ise dünyanın geriye kalan pek çok yerinde tercih edilen, yeşil renkli, kapıya doğru koşan adam tasviridir.
ABD'ye ait olan ilk sembolün kökeni, 1911 yılında gerçekleşen ve 146 işçinin yaşamını yitirdiği Triangle Shirtwaist isimli tekstil fabrikası yangınına dayanmaktadır. Yaşanan bu hazin olayın ardından 'Ulusal Yangından Korunma Birliği', iş güvenliği konusunu ciddiye almaya başlamış ve iş yerlerine bu sembolü yerleştirme kararı almıştır.
Günümüzde daha sık kullanılan ikinci sembol ise, Japonya Yangın Güvenliği Birliği tarafından gerçekleştirilen çıkış sembolü yarışmasında birinciliği kazanan Yukio Ota'nın tasarımıdır. Sonradan üzerinde ufak değişiklikler yapılmış olsa da bu tasarım bugün dünya genelinde standart haline gelmiştir.
7. Radyasyon Sembolü
Bir başka evrensel sembol olan radyasyon sembolü, ilk olarak 1946 yılında Kaliforniya Üniversitesi Berkeley'in radyasyon laboratuvarında çalışan bir ekip tarafından geliştirilmiştir. Sembolde yer alan şekil ise etrafa radyasyon yayan bir atomu temsil etmektedir. Kimileri, atomun etrafında yer alan üç kanadın ise alfa, beta ve gama radyasyonunu sembolize ettiğini iddia etmiştir ancak bunun doğruluğu kesin olarak bilinmemektedir.
8. "Dur" İşareti
Amerika'da otomobillerin ilk yaygınlaşmaya başladığı zamanlarda, otomobiller, atlar ve bisikletler arasında amansız bir yarış ve karmaşa hüküm sürüyordu. İlk dur işareti de bu sebeple ABD'nin Detroit kentine yerleştirildi ancak bu ilk işarette yazı siyah, arka plan ise beyaz renkteydi. Daha sonraki yıllarda ise tabelanın yerleştirildiği yerdeki tehlikenin boyutuna göre sembolün farklı renkleri üretilmeye başlandı ve bir süre farklı renkteki semboller kullanıldıktan sonra kırmızı zemin üzerine beyaz harflerle yazılan 'STOP' kelimesi ülke genelinde standart hale geldi.
9. Erkek ve Kadın Sembolleri
Erkek ve kadını ifade eden bu semboller Yunan Mitolojisi'nden gelmektedir ve günümüzde hala bu iki cinsiyetle özdeşleştirilen Mars ve Venüs gezegenlerini sembolize etmektedir. Ancak hikaye yalnızca bununla sınırlı değil...
Antik astroloji ve simya pratiklerinde, belirli gök cisimleri, dünyada bulunan belirli metallerle özdeşleştiriliyordu: Örneğin Güneş, Ay, Mars, Venüs, Jupiter ve Satürn sırasıyla altın, gümüş, demir, cıva, bakır ve kalayla ilişkilendiriliyordu. Bir süre sonra elementler çeşitli Latin harfleri ve sembollerle ifade edilmeye başlandığında bundan haberdar olan bitki bilimci Carl Linnaeus, kolaylık sağlaması açısından bu harfleri bitkileri tanımlamak için kullanmaya başladı. Linnaeus'un geliştirdiği bu sistemde bitkilerde erkek ve dişiliği ifade etmek için Mars ve Venüs sembolleri kullanılmaya başlandı. Kısacası bugün kullandığımız ve cinsiyetleri ifade eden bu semboller aslında ilk olarak gök cisimlerini ifade etmek için kullanılmıştır. Nereden nereye...
10. Soru İşareti
Soru işaretinin nereye dayandığı konusunda net bir bilgi bulunmasa da bu konuda çeşitli iddialar mevcuttur. Bu iddialardan en meşhur olanı ise, Latince'de soru ya da sormak anlamına gelen 'quaestio' kelimesinin kısaltması olan “qo” kelimesinden evrildiğidir. Başka bir teori ise, bu işaretin Orta Çağ müzik notasyonunda soru cümlesinin sonunda yapılacak tonlamayı belirten sembolden türediği yönündedir. Bununla beraber sembolün Mısır'dan geldiği ve kedi kuyruğundan esinlenildiği gibi bir takım uçuk teoriler de mevcuttur.
Yorum Yazın